Björn...

...dómsmálaráðherra Bjarnason fer mikinn í skrifum um lögreglu- og fangelsismál á síðu sinni www.bjorn.is og er það vel þar sem hann er jú sá sem ábyrgð á að bera á þessum málum á Landinu Bláa. 

Í pistli sínum þann 07 október s.l. kallar hann Guðmund Andra Thorsson og Þráinn Bertelsson "Misvitra álitsgjafa um lögreglu og fangelsi".  Vel má vera að það sé satt og rétt og sennilega er þetta bara satt og rétt um alla álitsgjafa að þeir séu misvitrir um öll heimsins málefni.  En látum það liggja á mili hluta hér.

Ég rakst á athyglisverða grein í Aftenposten, þeim norska, á netinu þar sem fjallað er um fjölda lögreglumanna á hvern íbúa á Norðurlöndunum en í greininni segir að á Íslandi séu, af öllum Norðurlöndunum flestir lögreglumenn á hvern íbúa, fæstir í Finnlandi, af því að þar hafa menn farið þá leið að láta almenna borgara sinna í auknum mæli verkefnum lögreglu............  Grein Aftenposten er hægt að lesa hér:  

http://www.aftenposten.no/english/local/article2032750.ece

Ég ætla rétt að vona að Björn Bjarnason sé ekki að huga að því að fara, í auknum mæli, að láta almenna borgara þessa lands og "einkavini" (í forminu einkavinavæðing) sjá um löggæslu, eins og hann er að ýja að með fangelsin í landinu (orð eru jú til alls fyrst segir einhversstaðar)!!! 

Ég verð að segja eins og er - og hætta á það um leið að verða misvitur álitsgjafi - að ég er ekki alveg að skilja hlutverk ríkisvaldsins nú á dögum.  Í mínum huga er það hlutverk ríkisins - með aðgangi að þeim skattpeningum sem almenningur (og fyrirtæki þessa lands en þau eru jú samsett öll úr almenningi landins) greiðir - að sjá þegnum landsins fyrir heilsugæslu, menntun (76 gr. stjórnarskrár lýðveldisins Íslands) og öryggi (VII kafli stjórnarskrárinnar).  Flóknara er það nú ekki, í megindráttum!!!  Ráðherrar lýðveldisins virðast þó, oft á tíðum, vera annarrar skoðunar sbr. hugleiðingar BB um að skoða möguleikana á því að láta einkaaðila annast, t.d. fangelsismál.  Mig minnir einmitt að téður BB hafi beitt sér fyrir einka"vina"væðingu í menntamálum þjóðarinnar með þeim afleiðingum að færri og færri hafa efni á því að nálgast sum grundvallarréttindi sín, sem tryggð eru í stjórnarskrá lýðveldisins Íslands þ.e. menntun.

Snúum okkur aftur að fjölda lögreglumanna sbr. úttekt Aftenposten norska, sem téður BB gerir að umtalsefni á heimasíðu sinni.  Í greininni kemur fram að í Danmörku og Svíþjóð séu annarsvegar 509 og hinsvegar 511 íbúar á hvern lögreglumann og í Noregi 592 íbúar á hvern lögreglumann. 

Það er svolítið gaman, oft, að glugga í gömlum bókum og þannig er að ég var að glugga í einni slíkri, sem ég á og heitir því einfalda nafni "Lögreglan í Reykjavík" en bók þessi var gefin út af tilhlutan lögreglustjórnarinnar í Reykjavík árið 1938 með styrk frá bæjarstjórn Reykjavíkur og ríkisstjórninni.  Í þessari mjög svo fróðlegu bók segir m.a. frá málinu fræga með rússneska piltinn með augnsjúkdóminn, sem olli því að allt fór á annan endann í henni Reykjavík haustið 1921.  Í kjölfarið á því var farið að ræða um fjölda lögreglumanna í bænum (Reykjavík).  Var það mál manna að málið með rússneska piltinn "hefði verið leitt viðstöðulaust og fyrirhafnarlítið til lykta ef lögreglan hefði þá verið nægilega vel mönnuð og tólum búin".  Bent er á það, í bókinni, að engar almennar reglur séu til um hlutfallið milli íbúatölu og fjölda lögregluþjóna en á það er einnig bent að af 2. gr. laga nr. 92 frá 19 júní 1933 hafi þótt hæfilegt að 1 lögregluþjónn væri fyrir hverja 700 menn í bæjum. 

Ég veit ekki betur en að þessi umræða, um fjölda lögreglumanna, búnað o.fl., sé enn í gangi í þjóðfélaginu, nánast algerlega óbreytt og vek athygli á því hér að á því herrans ári 2007, tíu árum eftir stofnun embættis ríkislögreglustjórans, var fyrst að líta dagsins ljós löggæsluáætlun!!!!!!!!!!!!

Á bls. 126 í bókinni góðu er athyglisverð tafla sem sýnir yfirlit yfir fjölda íbúa á hvern lögreglumann frá 1918 til 1929.  Árið 1918 voru 1703 íbúar á hvern lögreglumann í Reykjavík en árið 1929 voru 1762 íbúar á hvern lögreglumenn.  Staðan hafði því versnað nokkuð á milli þessara ára þó hún hafi t.d. árið 1923 verið þó nokkuð betri eða sem svaraði 1343 íbúum á hvern lögreglumann.  Mér vitanlega hefur ekki, enn þann dag í dag, verið tekin sú ákvörðun af ríkisvaldinu hvert hlutfallið milli lögreglumanna og íbúa skuli vera annarsvegar í borgum og bæjum og hinsvegar í dreifbýli.  Á tölum, úr ársskýrslum ríkislögreglustjórans sést að hlutfallið er og hefur verið nokkuð rokkandi.  Þannig voru t.d. 272 lögreglumenn í Reykjavík árið 2006 og samkvæmt hagstofu Íslands voru íbúar Reykjavíkur í lok árs 2006 116.642.  Það vill segja að það hafi verið 428 íbúar á hvern lögreglumann í Reykjavík í árslok 2006.  Mikil breyting frá því sem var árið 1918 en óhætt að fullyrða að verkefnum lögreglu hafi líka fjölgað að sama skapi með gríðarlega auknum bílafjölda, flæði fíkniefna til landsins, auknum fjölda útlendinga í landinu og svo mætti lengi telja.  Það verður svo einnig að benda á þá afar einföldu staðreynd að þessir 272 lögreglumenn, sem voru í Reykjavík í lok árs 2006 voru ekki allir að störfum allan sólarhringinn m.a. vegna vaktafría hjá viðkomandi lögreglumönnum, sumarfría, veikinda o.s.fr.  Hlutfallslega verður því ástandið í raun miklu verra en tölulegar staðreyndir benda til.  Einhverra hluta vegna þori ég ekki að spá mikið í stöðuna eins og hún er í dag hjá sameinuðu embætti lögreglustjóra höfuðborgarsvæðisins - en geri það kannski síðar.

Ljóst er, af lestri bókarinnar, að þáverandi lögreglustjóri í Reykjavík Jónatan Hallvarðsson notaði tækifærið, við skrif bókarinnar að benda á slök kjör lögreglumanna með orðunum: "Það er ekki hægt að telja, að þetta hafi verið góð launakjör, en það er rétt, að þau voru að fullu sambærileg við þau kjör, sem ríkið bauð hinum lægri starfsmönnum sínum." (bls. 130).  Þarna var að vísu verið að vitna til launakjara lögreglumanna í Reykjavík árið 1919 en nokkru seinna segir: "Sá ókostur fylgir alltaf því, ef menn eru lágt launaðir, að þeir, sem svo er um, sitja sig ógjarna úr færi að afla frekari fjár, þegar tækifæri býðst.  Það er varla láandi, en mjög svo er líklegt, að það bitni að einhverju leyti á framkvæmd hins fasta starfs.  Að því er þjóna löggæzlunnar snertir, er þetta sérstaklega viðsjárvert, vegna þess hve brýn nauðsyn er að þeir ræki starf sitt undandráttarlaust, og eins vegna þess, að staðan getur, ef svo ber undir, haft ýmislegar fjárhagslegar freistingar í för með sér, sem góð launakjör útiloka að mestu.  Þetta er mjög fjarri því að vera aðdróttun, heldur er það staðreynd, sem kunn er í öðrum löndum, en sem betur fer ekki hefur bólað á hér." (bls.130 - 131).  Ég fullyrði, m.a. af lestri fjölmiðla undanfarið að þessi lélega launastaða lögreglumanna á Íslandi hafi lítið, sem ekkert breyst.

Það vekur líka athygli, við lestur bókarinnar góðu, að hugmyndir BB um varalið lögreglu, sem hann talaði fjálglega fyrir fyrir ekki svo löngu, eru heldur ekki nýjar af nálinni.....en í bókinni segir frá því að skipað hafi verið, samkvæmt ákvæðum ráðuneytisins (dómsmála) allmikið af varamönnum og var því þannig fyrir komið að skipaðir voru 9 flokksforingjar, með föstum launum, sem hver hafði yfir að ráða allt að 15 manna flokki (bls.139)............  Ekkert er nýtt undir sólinni segir einhversstaðar.

Mér finnast skrif Þráins Bertelssonar, um málefni lögreglunnar í landinu - en hann hefur verið iðinn við að skrifa um þau mál - afar góð skrif og skrifuð bæði af innsæi í málefni lögreglunnar og einnig, sem skiptir miklu máli líka, kímni!!! 

Björn verður að átta sig á því að menn hljóta að mega tjá skoðanir sínar á prenti án þess að hann þurfi að taka slíkt nærri sér og kalla menn misvitra álitsgjafa.  Það eru jú allir misvitrir m.a.s. Björn sjálfur.  Set ég svo Amen á eftir efninu hér....................   í bili a.m.k.